Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΛΗΟΣ ΣΕ ΕΡΓΑ ΡΑΧΜΑΝΙΝΟΦ
της Μαρίας Κοτοπούλη
Το επετειακό αφιέρωμα στις 7 Νοεμβρίου του 2013 στον Σεργκέι Ραχμάνινοφ (1873-1943), με τη συμπλήρωση 140 χρόνων από τη γέννησή του, ήταν μια βραδιά μαγική, με εξαιρετική επιλογή έργων και με ερμηνείες που άγγιξαν την τελειότητα.
Ο διακεκριμένος σολίστ Απόστολος Παληός, στη μικρή αίθουσα συναυλιών του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής «Β. & Μ. Θεοχαράκη», ξεκίνησε με ένα έργο γραμμένο κατά τη δεύτερη συνθετική περίοδο της ζωής του Ραχμάνινοφ, που συμπίπτει με το γαμήλιο ταξίδι του στην Ευρώπη. Είχαν προηγηθεί τα «Δώδεκα Τραγούδια, έργο 21», οι «Παραλλαγές σε ένα θέμα του Σοπέν, έργο 22» και το «Πρελούδιο αριθμός 4, έργο 23», μέρος από τα δέκα πρελούδια, για σόλο πιάνο. Μεγάλης δυσκολίας σύνθεση, εντούτοις ο Απόστολος Παληός, έχοντας πλήρη έλεγχο της παρτιτούρας αλλά και την ικανότητα να διεισδύει στο πνεύμα του συνθέτη, απέδωσε με δεξιότητα βιρτουόζου την αυθεντικότητα και τον ρυθμό της μελωδίας του Ραχμάνινοφ. Οι παύσεις του, εξαίσιες, μας θύμισαν τα λόγια του Μαξίμ Γκόρκι μετά την ακρόαση του έργου: «Πόσο ωραία ακούει τη σιωπή!»
Σύμφωνα με τη σύγχρονη βιβλιογραφία, ο Ραχμάνινοφ συνέθεσε την «1η Συμφωνία» του κατά την πρώτη συνθετική περίοδο της ζωής του και την επομένη τριετία συνέθεσε τα «Δώδεκα τραγούδια, έργο 14», τα «Έξι χορωδιακά κομμάτια, έργο 15» και τις «Έξι μουσικές στιγμές, έργο 16» που ακούσαμε από τον Απόστολο Παληό στο ρεσιτάλ του. Αν και επαναστάτης της σύνθεσης, ο Ραχμάνινoφ επιστρέφει στη γοητεία της ώριμης γραφής του για να αποδώσει την πυκνότητα, τις πλούσιες αντιθέσεις, τους υψηλούς χρωματικούς τόνους και τις νατιοναλίστικες πινελιές της έμπνευσής του.
Μεγάλη πρόκληση για τον σολίστ, που με το θαυμάσιο παίξιμό του και την εσωτερική του ένταση, απεικόνισε άψογα και με απόλυτη ακρίβεια την κατάθεση του συνθέτη: «Αυτό είναι ό,τι υπάρχει στην καρδιά μου».
Η «Σονάτα αριθμός 1, έργο 28», είναι ένα από τα τρία έργα της Δρέσδης που συνέθεσε μαζί με τη «2η Συμφωνία» του, «σε μι ελάσσονα, έργο 27» και το συμφωνικό ποίημα «Το Νησί των Νεκρών, έργο 29», όταν τον Νοέμβρη του 1906 ταξίδεψε με τη σύζυγό του και την κόρη του στην πόλη αυτή για να απομονωθεί και να εργαστεί. Τη «Σονάτα για πιάνο» συμπλήρωσε ο συνθέτης το 1908.
Μάγος του μουσικού ήχου, ο Απόστολος Παληός πρόσεξε ιδιαίτερα τον περίφημο «χαρακτηριστικό ήχο» του Ραχμάνινοφ, έδωσε μορφή στο μεγαλείο της σύνθεσης, ερμηνεύοντας με χάρη και φινέτσα τον βαθύ λυρισμό του συνθέτη, τον πηγαίο ρομαντισμό και τον πλούτο των συναισθημάτων του.
