fbpx
ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ Π. ΤΑΣΙΟΣ

ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ Π. ΤΑΣΙΟΣ

Λένε ότι «το πρόσωπο είναι σπαθί». Το... πρώτο πρόσωπο όμως είναι παγίδα: μιλώντας σε πρώτο πρόσωπο για το βιβλίο «σου», κινδυνεύεις να μολυνθείς από μια κτητορική διάθεση. Κι ανάθεμα σ' όποιον πιστεύει πως οι ιδέες είναι «δικές» του: οι μυριάδες αλληλόδρασης μέσα στην Ομάδα είναι τόσο πολλές, ώστε κάθε ιδέα σέρνει πίσω της πολλαπλή πατρότητα.

Σ' ετούτο το βιβλίο μου, λόγου χάρη, τα κείμενα είναι προϊόντα των δέκα διαλέξεων που έκαμα (τα δύο περασμένα χρόνια) στο Μέγαρον Plus. Κείμενα, δηλαδή, που πέρασαν απ' τον διάλογο πολλών εκατοντάδων ακροατών – κι εκτός που είχαν ήδη διηθηθεί από μια πολλαπλή βιβλιογραφία. Άντε γύρευε, λοιπόν, να βρεις τι είναι «δικό σου». Φυσικά, ετούτα τα γραπτά περιγράφουν τις σημερινές μου απόψεις. Μόνο αυτό. Και μακάρι να μπορούσα να τις εκθέσω στην κριτική δοκιμασία όσο γίνεται περισσότερων αναγνωστών: οι διαφωνίες τους θα ήταν το όφελός μου.

Η «παραγγελιά» του Μεγάρου πάντως ήταν «Κοινωνία και Φιλοσοφία». Μ' άλλα λόγια, ας προσπαθήσουμε να ξαναϊδούμε κάμποσα κοινωνικά φαινόμενα με τη βοήθεια ενός κάπως φιλοσοφικότερου λόγου. Πάει να πει: αποφεύγοντας ει δυνατόν τις έτοιμες εκφράσεις• χτίζοντας δηλαδή το δόμημα με το χυτό σκυρόδεμα των απλών σκέψεων, αντί με τα έτοιμα τούβλα των τσιτάτων.

Και είναι μεν αμφίβολο αν η προσπάθεια πέτυχε, αλλά τέλος πάντων η δημοσίευση έγινε – και τώρα σκέφτομαι πώς να πιάσω το χέρι του διαβάτη/διαβαστή του Διάστιχου και να του πω: «Κάτσε λίγο να μ' ακούσεις• δεν είναι πολλοί οι τόποι όπου μπορεί κανείς να πει τον πόνο του. Κι είναι πόνος η απόπειρα να ξαναϊδούμε απ' την αρχή πράγματα γνωστά αλλά παρατριμμένα ή ίσως και στραβοχυμένα». Ας δούμε λόγου χάρη μαζί τις κοινωνίες των ζώων, πρώτα. Όχι μόνον από μια αγαπητική διάθεση προς ετούτα τα συγγενικά όντα που μας συντροφεύουν μέσα στο συμπαντικό Σκάνδαλο της Ζωής, αλλά και διότι δεν αποκλείεται στις κοινωνίες τους να αντικρίσουμε και κάποιες ενδεχόμενες ομοιότητες. Αξίζει δε τον κόπο, έστω και μόνον για να επικοινωνήσουμε επιτέλους μαζί τους μέσω της γλώσσας που τους μαθαίνομε – της νοηματικής γλώσσας των κωφών ή της γλώσσας των εικονιδίων στον υπολογιστή. Για όποιον δεν έτυχε να γνωρίζει ήδη αυτά τα φαινόμενα, του υπόσχομαι μια συγκίνηση βαθύτερη...

Ύστερα έρχεται ο μεγάλος σεβντάς: γιατί άραγε η δανέζικη κοινωνία τα βολεύει, κι εμείς όχι; Μήπως η καθημερινή συμμετοχή των πολιτών στα Κοινά (απ' την υπεύθυνη κοινωνικότητα στη συμπεριφορά μέχρι την αποδοτικότητα στην εργασία, κι απ' την ενεργό κοινωνική δικαιοσύνη μέχρι την αδιαπραγμάτευτη ευνομία) συνιστά το κύριο υπόστρωμα της Πολιτικής – οπότε όλο το πολιτικό ενέργημα θα είναι θέμα Ήθους; Αν είναι έτσι, τότε το πρόβλημα «περί της φύσεως του Ηθικού Ενεργήματος» δεν είναι φιλοσοφικό μπλα-μπλα, αλλά καίριας σημασίας Πολιτικό ζήτημα. Ενώ συγχρόνως είναι και ένα σπουδαίο Υποστασιακό ερώτημα, αφού (έτσι κι αλλιώς) το Άτομο χτίζεται απ' τους Άλλους, ως σώμα και ως συνείδηση. Σας κούρασα μ' αυτή την τιράντα; Συγγνώμην. Αλλά είναι σεβντάς: να ξέρεις την αφάνταστα θεμελιακή σημασία του πράγματος, και να σου λέει ο άλλος πως ηθική είναι να υπακούς σε εξωγενείς κανόνες (για να φας πιλάφια στον παράδεισο) ή πως τάχατες τα περίπλοκα ηθικά διλήμματα του εν Τεχνολογία βίου λύνονται αν ενωτισθούμε τη... φυσική Εξέλιξη...

Γι' αυτό κι ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου μου αφιερώνεται σ' αυτόν ακριβώς τον προβληματισμό: ενδεχόμενη ερμηνεία του ηθικού ενεργήματος στο Άτομο, ηθικές επιλογές στην κοινωνική Ομάδα και επαγγελματικές δεοντολογίες. Ετούτες οι τελευταίες, μάλιστα, είναι μέγιστης κοινωνικής σημασίας πραχτικά πράματα, που επηρεάζουν τη ζωή μας κάθε στιγμή (ενώ εμείς σφυρίζομε τα σουξέ παλαιών σοφών συγγραφέων): σκεφθείτε μόνον ότι και οι δυο φριχτές μάστιγες της Χώρας, η Φοροδιαφυγή και η Μπαχσισολογία, εμπίπτουν πλήρως στη δικαιοδοσία των κωδίκων επαγγελματικής δεοντολογίας. Οι οποίοι μάλιστα είτε σιγούν επί των θεμάτων αυτών, είτε και δεν υπάρχουν καν – ιδίως σε μερικά σινάφια «πνευματικών» ανθρώπων που δεν πάει ο νους σας. Σκεφθείτε εξάλλου ότι ο Κανονισμός της Βουλής μας δεν περιλαμβάνει κανένα άρθρο που να αφορά τη συμπεριφορά των Αντιπροσώπων μας έξω απ' τη Βουλή...

Γι' άλλη μια φορά, θεώρησα ότι κι η συμπεριφορά μας στο Περιβάλλον είναι ένα κατεξοχήν ηθολογικό ζήτημα, αφού εμείς αποφασίζομε να περνάμε καλά εδώ και τώρα, καταναλίσκοντας αχρεωστήτως βασικά υλικά του Περιβάλλοντος – τα οποία θα τα στερηθούν (άρα θα τα πληρώσουν) τα εγγόνια μας. Κι είναι ετούτο ένα νταβατζηλίκι εις βάρος της μεθεπόμενης γενιάς, ανάλογο με το δημόσιο χρέος για την κάλυψη καταναλωτικών αναγκών!

Ακόμη και στην Παγκοσμιοποίηση βλέπομε ξεκάθαρες τις ηθολογικές διαστάσεις της: όχι μόνον στο τυφλό παιχνίδι της κινητότητας των Κεφαλαίων, αλλά και στη δικιά μας αναλγησία όταν καταδικάζομε την άνοδο του βιοτικού επιπέδου των απελπισμένων της νοτιανατολικής Ασίας.

Για όλους αυτούς τους λόγους, το βιβλίο περιλαμβάνει κι ένα γερό κεφάλαιο Ηθοπαιδείας – και πώς θα την πετύχομε με ένα 15ετές πολιτικό Πλάνο, μιας και αυτής της μορφής η Παιδεία δεν είναι «μετακένωση» γνώσεων, αλλά Μαθητεία ζωντανή μέσω Παραδείγματος και Αυτενέργειας.

Πάντοτε όμως πίστευα ότι η Ύπαρξη είναι κέρμα δίπλευρο: αυτοσυντηρησία χωρίς αυτοεπιβεβαίωση είναι ιδιότητα φυτολογική, ενώ το αντίστροφο θα ήταν ούτως ή άλλως αδιανόητο. Λοιπόν; Πώς οι Κοινωνίες των Ατόμων κατορθούνται χωρίς Παιδείαν, χωρίς Τέχνη και χωρίς κάποιας μορφής του Θρησκεύεσθαι; Έτσι, εκείνες οι διαλέξεις στο Μέγαρο Plus (καθώς κι ετούτο το βιβλίο) ολοκληρώνονταν μ' αυτά τα πιο ριζιμιά ζητήματα – μ' όλα τα ναρκοπέδια με τα οποία είναι σπαρμένα. Και τι να πρωτοπείς για το καθένα απ' αυτά, εδώ Διά μέσου των Στίχων – όταν μάλιστα ο φιλόξενος χώρος έχει ήδη εξαντληθεί. Τ' αφήνω ασχολίαστα, αλλά για τούτο αυξάνεται κι άλλο η δίψα του διαλόγου με όσους θα τύχει να τα διαβάσουν...

(Όπου αποδεικνύεται ότι, παρά την πείρα των δεκαετιών, ήταν ακόμη πιο δύσκολο να παρουσιάσω το 46ο βιβλίο μου...)

Ας αναστοχασθούμε εαυτούς και αλλήλουςΑς αναστοχασθούμε εαυτούς και αλλήλους
Θεοδόσιος Π. Τάσιος
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
540 σελ.
Τιμή € 18,00

 

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.