της Ελένης Λαδιά

Πολύ ορθώς ο Άγγελος Σικελιανός έγραψε στο πολύστιχο ποίημά του «Πρόλογος στη Ζωή» τους στίχους: «Δεν είναι σταθμός στου Λόγου την πορεία ο Μύθος,/ να σταθείς σ’ ένα σκαλί ομορφιάς ν’ αναπαυθείς». Φρονεί πως η αναζήτηση της θαμμένης ενότητας αποκαλύπτεται μέσα στην πορεία του Μύθου, που, εκτός από την ωραιότητα που περικλείει, διαθέτει και την βαρύτητα της αλήθειας. Όντως ο μύθος είναι αυτοδύναμος αλλά πάμπολλες φορές συνυπάρχει με τον Λόγο (άλλωστε στον Όμηρο η λέξη μύθος έχει την σημασία του λόγου). Όλα στον κόσμο είναι ενότητα, η οποία έρχεται και παρέρχεται μέσα στην δίνη της κυκλικής κίνησης. Πως να μιλούμε για ευθύγραμμη κίνηση, όταν όλα είναι σύγχρονα, όλα ανήκουν στην ίδια γενεά; Οι ιθαγενείς της ζούγκλας, οι τελετουργίες από το παρελθόν, τα θρησκεύματα, οι θρησκείες, οι μαγείες και η τεχνολογία συνυπάρχουν. Τα άστρα πλησιάζονται από δύο οδούς: του Μύθου και του Λόγου.

Ο Καρλ Κερένυι στην Επιστήμη της μυθολογίας γράφει πως «αυτή η επιστροφή στις αρχές και στην αρχετυπικότητα αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό κάθε μυθολογίας». Συνήθως αυτό που συλλαμβάνεται με την διαίσθηση, επαληθεύεται με την επιστήμη. Ο Μύθος αφηγείται την δική του πραγματικότητα, η οποία αποτελεί πρότυπο ζωής προς μίμηση η προς αποφυγή, και αναφέρεται σε πανάρχαια γεγονότα, που βρίσκουν την αλήθεια τους με την αρχαιολογική σκαπάνη. Έτσι γίνεται συγχρόνως και μελέτη για τον πολιτισμό κάθε λαού. Ο Μύθος δεν επεξηγεί, ούτε εκλογικεύει, τα αφήνει όλα μισοκρυμμένα και μισογερμένα στα κύματα και στους ανέμους της φαντασίας αλλά εντός του υπάρχει η συλλογική μνήμη και η παράδοση. Κάθε προσπάθεια λοιπόν να υπονομευθεί η να καταργηθεί ένα μυθικό γεγονός είναι κολάσιμη και βέβηλη, όπως η εγκληματική προσπάθεια του Ερυσίχθονος να πελεκήσει το άλσος της θεάς Δήμητρας, όπου κατοικούσαν οι Νύμφες. Ας προσέξουν λοιπόν «οι προοδευτικοί» μας λόγιοι να μην ακρωτηριάζουν το μεγάλο δένδρο του Μύθου, αυτήν την βασιλικήν δρυν, κατά τον Παπαδιαμάντη, προκαλώντας ανομβρία και ξηρασία στην πολιτισμική μας παράδοση.

Twitter