Κριστόφ Γκαλφάρ: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη
Ο Κριστόφ Γκαλφάρ γεννήθηκε στη Γαλλία. Σπούδασε εφαρμοσμένα μαθηματικά και θεωρητική φυσική. Πήρε το διδακτορικό του στο Κέιμπριτζ με εποπτεύοντα καθηγητή τον διάσημο αστροφυσικό Στίβεν Χόκινγκ. Το βιβλίο του Ο πρίγκιπας των νεφών αποτελεί το πρώτο μέρος μιας τριλογίας και απέσπασε το Βραβείο Καλύτερου Επιστημονικού Νεανικού Βιβλίου από το Υπουργείο Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας της Γαλλίας και το Βραβείο Καλύτερου Νεανικού Μυθιστορήματος 2010 από το Γενικό Συμβούλιο των Vosges.
Είναι μια νεανική περιπέτεια, γεμάτη δράση, που επιχειρεί συγχρόνως να δώσει απαντήσεις, σε απλή και κατανοητή γλώσσα, σε επιστημονικά ζητήματα που μας έχουν απασχολήσει όλους μας.
Ποια ήταν η αφορμή για να γραφεί το βιβλίο Ο πρίγκιπας των νεφών ;
Προτού αρχίσω να γράφω τον Πρίγκιπα των νεφών, ήμουν υποψήφιος διδάκτορας με εποπτεύοντα καθηγητή τον Στίβεν Χόκινγκ στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Το θέμα της έρευνάς μου ήταν οι μαύρες τρύπες και η προέλευση του σύμπαντός μας. Ο Πρίγκιπας των νεφών ήταν ένας τρόπος να εξηγήσω μέσα από μια ιστορία πώς λειτουργεί ο κόσμος μας. Πέρασα περίπου ένα χρόνο μελετώντας την ατμόσφαιρα, το κλίμα και τη μετεωρολογία κι αυτή η ιστορία με έφερε πίσω στη Γη, ύστερα από τόσα χρόνια ενασχόλησης με τις μαύρες τρύπες και άλλες παρόμοιες θεωρίες στο εξώτερο Διάστημα!
Έτσι, με λίγα λόγια, ο Πρίγκιπας των νεφών ήταν ένας τρόπος για να επιστρέψω στη Γη και το πρώτο πράγμα που συναντάς όταν φτάνεις από το Διάστημα είναι ο ουρανός. Γι’ αυτό και οι χαρακτήρες μου ζουν πάνω από τα σύννεφα. Με αυτό το τέχνασμα, δεν υπήρχε ανάγκη να εξηγήσω την επιστήμη για την οποία ήθελα να μιλήσω, απλώς έπρεπε να περιγράψω τι βλέπουν οι ήρωες. Πιστεύω ότι αυτή είναι η διαφορά μεταξύ μιας διάλεξης και μιας ιστορίας.
Η υπόθεση του βιβλίου λαμβάνει χώρα σε μια πολιτεία όπου οι άνθρωποι ζουν ανάμεσα στα σύννεφα. Τι θα συνέβαινε αν ζούσαμε και εμείς σε μια ανάλογη πολιτεία;
Προσπάθησα να δημιουργήσω μια κοινωνία όσο το δυνατόν πιο κοντινή προς την πραγματικότητα. Υποθέτω ότι αν ζούσαμε πάνω από τα σύννεφα, είναι πιθανό η ζωή μας να έμοιαζε πολύ με τον κόσμο του Πρίγκιπα των νεφών, από την οπτική γωνία ενός νέου ανθρώπου, φυσικά.
Ο Τρίσταμ, ο Τομ και η Μυρτίλη αντιπροσωπεύουν την αντίσταση ενός λαού στον τύραννο και επιθυμούν την ελευθερία. Η δύναμη για ζωή δεν παρασύρει ακόμα και τα πιο ολοκληρωτικά καθεστώτα;
Αν κατάλαβα σωστά το ερώτημά σας, θα έλεγα ότι στα πιο ολοκληρωτικά καθεστώτα η επιθυμία για ζωή πρέπει να υπερβεί το φόβο του θανάτου. Η αντίσταση όμως μπορεί να πάρει πολλές μορφές, από τη στρατιωτική ή άλλης μορφής δράση ως την τέχνη μέσω της φιλοσοφίας ή ακόμα και τις απλές σκέψεις. Πιστεύω ότι δεν υπάρχει τρόπος να κρίνουμε την ικανότητα του ατόμου να αντισταθεί στα ολοκληρωτικά καθεστώτα, ούτε υπάρχει οποιαδήποτε ιεραρχία σε αυτό το θέμα.
Οι υπήκοοι του βασιλείου επιθυμούσαν από τη Μυρτίλη, ένα μικρό κορίτσι, να πάρει εκδίκηση από τον τύραννο και να γίνει βασίλισσα. Μήπως οι γαλαζοαίματοι ήταν ανέκαθεν πολύ σκληροί;
Όχι όλοι τους, προφανώς. Για μένα, ένα από τα πιο δύσκολα και αξιόλογα επιτεύγματα στη ζωή είναι να αποστασιοποιείται κανείς από το ίδιο του το παρελθόν. Αυτό ισχύει και για τους γαλαζοαίματους (όπως τους αποκαλείτε), αλλά και για τους άλλους.
Οι μάχες που περιγράφετε και οι ωραίες καταστάσεις κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Υπάρχει κάποια τεχνική στη γραφή για να προσελκύσουμε τους αναγνώστες;
Η τεχνική μου είναι μάλλον να προσπαθήσω να ψυχαγωγήσω τον εαυτό μου πρώτα! Προσπαθώ να γράψω μια ιστορία με τον τρόπο που θα ήθελα να την ονειρευτώ ή να τη δω σε μια οθόνη.
Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου μαθαίνουμε πολλά νέα πράγματα για τη φυσική. Αγαπούν οι μαθητές στη χώρα σας το μάθημα της φυσικής;
Έχω ταξιδέψει κι έχω κάνει ομιλίες σε παιδιά και εφήβους σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και ποτέ δεν είδα καμία διαφορά από τη μια χώρα στην άλλη. Τα παιδιά πιστεύουν ότι η φυσική τα κάνει να ονειρεύονται και συμφωνώ απόλυτα με αυτό. Είναι περίεργα, κάνουν ερωτήσεις, θέλουν να εκπλήσσονται, και η φυσική προσφέρει ακριβώς αυτό.
Στο σχολείο, όμως, πάρα πολλά παιδιά απογοητεύονται από τη διδασκαλία της φυσικής (στη Γαλλία, τουλάχιστον), γιατί ίσως μερικές φορές δίνεται υπερβολική έμφαση στην τεχνική πλευρά. Δεν είμαι αντίθετος στην τεχνική διάσταση της επιστημονικής διδασκαλίας, αλλά πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχουν περισσότερα όνειρα…
Ποια είναι η απήχηση που είχε το βιβλίο σας στη Γαλλία;
Με έχουν καλέσει να κάνω ομιλίες σε περισσότερα από 50.000 παιδιά συνολικά τα τελευταία χρόνια! Αυτός είναι ήδη ένας σημαντικός αντίκτυπος, νομίζω. Και έχω λάβει εκατοντάδες ηλεκτρονικά μηνύματα που μου επιβεβαιώνουν ότι, σε αντίθεση με αυτό που μπορεί να πιστεύουν οι περισσότεροι άνθρωποι, το κοινό αγαπά να μαθαίνει για τη φυσική επιστήμη.
Πρόκειται για μια πολύ θετική ανταπόκριση.
Έχετε επισκεφτεί την Ελλάδα. Ποια είναι η γνώμη σας για την πατρίδα μας;
Αγαπώ τη χώρα σας! Είναι εκπληκτικά όμορφη, το φαγητό είναι νοστιμότατο και οι άνθρωποι είναι εξαιρετικά φιλόξενοι! Χάρη στις εκδόσεις Καλέντης, έχω ταξιδέψει στην Ελλάδα σε μέρη που δεν είναι γεμάτα με τουρίστες κι έτσι είχα την ευκαιρία και την τιμή να γνωρίσω την «πραγματική» Ελλάδα. Ανυπομονώ πάρα πολύ να επιστρέψω σύντομα!
Τι θα απευθύνατε στους αναγνώστες που θα διαβάσουν τη συνέντευξή σας;
Κοιτάξτε τ’ αστέρια κάθε φορά που μπορείτε! Μας θυμίζουν ότι είμαστε όλοι φτιαγμένοι από αστρική σκόνη και μπορούν να γεμίζουν τις σκέψεις μας με όμορφα όνειρα, όνειρα που μόνο εμείς, οι άνθρωποι, μπορούμε να κάνουμε!
Επιπλέον, το να μαθαίνουμε αυτά που οι επιστήμονες γνωρίζουν σήμερα για τον κόσμο μπορεί πραγματικά να μας κάνει να αισθανόμαστε ωραία. Η γνώση μετατρέπει τους φόβους για το άγνωστο σε χαμόγελα.
(Ευχαριστίες για τη μετάφραση στον κ. Περικλή Τάγκα, Αναπληρωτή Καθηγητή του Τ.Ε.Ι. Ηπείρου.)
O πρίγκιπας των νεφών
Κριστόφ Γκαλφάρ
μετάφραση: Ευγενία Τσελέντη
Καλέντης
310 σελ.
Τιμή € 15,14
