Βασιλική Π. Μελέτη: «Έμφυλη βία»
Ένα βιβλίο που έρχεται όχι τόσο για να τροφοδοτήσει, μιας και η σχετική συζήτηση βρίσκεται ήδη στην κορύφωσή της, αλλά για να διευθετήσει όλες εκείνες τις πληροφορίες και τα δεδομένα σχετικά με το ζήτημα της έμφυλης βίας, είναι αυτό της Βασιλικής Μελέτη, που φέρει ως τίτλο του το πρόβλημα που διερευνά και αποτυπώνει, την Έμφυλη βία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο υπότιτλος του βιβλίου, Από τη ρητορική στη βίαιη πράξη, με τον οποίο αποσαφηνίζεται ουσιαστικά η πορεία της έρευνας και η διαδικασία αποκάλυψης του τρόπου με τον οποίο εκδηλώνεται και μορφοποιείται η βίαιη συμπεριφορά που έχει στόχο και κατάληξη τη γυναίκα. Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στη μνήμη της Ελένης Τοπαλούδη και αυτό είναι κάτι που αποτελεί ένα σημείο αναφοράς για ό,τι θα ακολουθήσει, αφού η περίπτωση της συγκεκριμένης κοπέλας υπήρξε από τις πιο χαρακτηριστικές της έμφυλης βίας, που πυροδότησε τις σχετικές αντιδράσεις και τη διάθεση να τεθεί το όλο ζήτημα σε νέες βάσεις. Η Βασιλική Μελέτη, λοιπόν, επιχειρεί με απόλυτη μεθοδικότητα να χαράξει τις κύριες γραμμές του φαινομένου, να το τοποθετήσει σε ένα έδαφος καθαρά επιστημονικό, για να μπορέσει να το προσεγγίσει με τη δέουσα ψυχραιμία και σοβαρότητα.
Έτσι, το βιβλίο περιλαμβάνει κεφάλαια στα οποία προσεγγίζεται η έννοια και οι διάφορες παράμετροι της έμφυλης βίας, οι τρόποι αντιμετώπισής της τόσο σε διεθνές όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, το ζήτημα των δικαιωμάτων των γυναικών, οι διάφορες ανισότητες και οι διακρίσεις εις βάρος τους, αλλά και ζητήματα πιο ειδικά και επικαιρικά, όπως η σχέση της πανδημίας και του εγκλεισμού που οι ιδιαίτερες συνθήκες της επέβαλαν με την αύξηση της βίας κατά των γυναικών. Το τελευταίο αυτό κεφάλαιο έρχεται για να επιβεβαιώσει τη γενική εντύπωση ότι η πρωτόγνωρη πραγματικότητα της απόσυρσης των ανθρώπων στον ιδιωτικό τους χώρο λειτούργησε ενθαρρυντικά της εκδήλωσης βίαιων συμπεριφορών που είχαν αποδέκτες τους κυρίως τις γυναίκες. Στις επόμενες ενότητες εξετάζονται το κοινωνικό πλαίσιο και οι επιπτώσεις της έμφυλης βίας, αλλά και ζητήματα σχετικά με την προστασία των γυναικών, την πρόληψη, την ευαισθητοποίηση και τους τρόπους με τους οποίους η σχετική έρευνα και μελέτη των επιμέρους περιπτώσεων μπορεί να καταστεί ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο τόσο για την ανίχνευση των διάφορων παραμέτρων και συνιστωσών του φαινομένου, όσο και για την ανίχνευση των συνθηκών οι οποίες το εκτρέφουν και το πυροδοτούν.
Επιχειρεί με απόλυτη μεθοδικότητα να χαράξει τις κύριες γραμμές του φαινομένου, να το τοποθετήσει σε ένα έδαφος καθαρά επιστημονικό, για να μπορέσει να το προσεγγίσει με τη δέουσα ψυχραιμία και σοβαρότητα.
Τα συμπεράσματα που παρατίθενται στο τέλος του βιβλίου έρχονται για να επικυρώσουν τη σκληρή αλήθεια, που θέλει το ένα τρίτο περίπου των γυναικών να υφίσταται σωματική ή σεξουαλική βία και μάλιστα από τον σύντροφό τους. Πρόκειται για μια πραγματικότητα που βιβλία σαν κι αυτό έρχονται για να κάνουν σαφή και ευκρινή, τοποθετώντας παράλληλα το ζήτημα στην πρώτη γραμμή των συζητήσεων και των προβληματισμών. Και το κάνει αυτό επειδή ακριβώς είναι ένα εγχείρημα ψύχραιμο, μια προσπάθεια που δεν κρύβει την πρόθεσή της να είναι επιστημονική, να είναι άρτια, να είναι ολόπλευρη και ολοκληρωμένη. Γιατί αυτό ακριβώς απαιτεί η αντιμετώπιση της έμφυλης βίας: τη σωστή και έγκυρη ενημέρωση, που θα γίνει σωστή και έγκαιρη παρέμβαση. Αυτός άλλωστε είναι και ο στόχος, η μετάβαση δηλαδή από τη γνώση στην πράξη, από το θεωρητικό πλαίσιο στη ζωντανή πραγματικότητα, που επιζητά τις διορθωτικές παρεμβάσεις για να μπορέσει να βαδίσει σε ένα καλύτερο αύριο.
Το ερώτημα βεβαίως που προκύπτει και έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στον βαθμό που αποτυπώνει την αντίδραση καθενός από τα δύο φύλα απέναντι στα φαινόμενα έμφυλης βίας σχετίζεται με την προσέγγιση και την πρόσληψη του συγκεκριμένου βιβλίου από τον άντρα αναγνώστη και τη γυναίκα αναγνώστρια. Μπορεί δηλαδή κανείς να διαπιστώσει τη διαφορά στην αντίδραση και την ερμηνεία, αλλά και τη διαφορά με την οποία προσφέρεται η θησαυρισμένη γνώση. Έτσι, για τις αναγνώστριες το βιβλίο αυτό έρχεται για να αποτελέσει τη βάση και τον πυρήνα μιας προβληματικής που τις αφορά, ακριβώς επειδή πηγάζει και καταλήγει στη φύση τους. Γα τους αναγνώστες, από την άλλη, το βιβλίο αυτό προσφέρεται σαν μια άριστη ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με το μέγεθος και τις αληθινές διαστάσεις ενός προβλήματος που ζητά εξίσου τη δική τους ευαισθητοποίηση, τη δική τους πράξη. Μια πράξη που έρχεται να συμπληρώσει και να επεκτείνει την αντίστοιχη των γυναικών, για να πορευτούν μαζί σε έναν νέο ορίζοντα όπου η βία θα αποτελεί πλέον παρελθόν και το παρελθόν αυτό θα υπάρχει για να θυμίζει πως δεν πρέπει να επαναληφθεί. Ο δρόμος είναι σαφώς μακρύς και δύσκολος, όταν όμως περπατιέται από κοινού, τότε είναι σίγουρο πως θα οδηγήσει στο τέρμα και την τελική λύση.
Έμφυλη βία
Από τη ρητορική στη βίαιη πράξη
Βασιλική Π. Μελέτη
Πρόλογος: Γιάννης Πανούσης
Εκδόσεις Παπαζήση
312 σελ.
ISBN 978-960-02-4122-8
Τιμή €18,02
