Γιάννης Ν. Μπασκόζος: «Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών»
Ο Γιάννης Μπασκόζος, δημοσιογράφος και συγγραφέας, με σπουδές στα μαθηματικά, κάτοχος διδακτορικού στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες, γεννήθηκε στην Αθήνα τη δεκαετία του ’50. Μεγάλωσε στο Παγκράτι, σε μια περιοχή κοντά στο κέντρο της πόλης, για το οποίο μιλάει και στο βιβλίο του Ιστορίες από το Μετς (Κέδρος, 2017). Το παρόν μικρό μυθιστόρημα ή νουβέλα (Μεταίχμιο, 2023) είναι μια ιστορία ενηλικίωσης μιας παρέας φίλων μέσα από τη δημιουργία μιας ροκ μπάντας. Με την αφήγηση του κεντρικού ήρωα, του Νούλη, μεταφερόμαστε στο Παγκράτι τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 –τελειώνει στην αρχή της δεκαετίας του ’80–, όταν οι ανήσυχοι έφηβοι βίωναν ερωτικές και πολιτικές συγκινήσεις, όπως οι νέοι εκείνης της εποχής.
Η πρώτη φράση του κειμένου είναι λίαν ρομαντική και ποιητική: «Οι νεραντζιές τρελαίνονται την άνοιξη στο Παγκράτι. Οι μυρωδιές απλώνονται σαν διαρροή νερού στα πεζοδρόμια, πολιορκούν τις αισθήσεις, νικάνε τις αντοχές των ηττημένων, ωθούν τρυφερά τις προσδοκίες των ευαίσθητων νεαρών κοριτσιών και αγοριών».
Στη συνέχεια γνωρίζουμε την παρέα του Νούλη: τον Κώστα, τον Τζίμη, τον Νίκο και τον Γιάννη. Συχνάζουν στις καφετέριες Pastry Family και Λέντζος, όπου τρώνε παγωτά, πίνουν νεσκαφέ και συζητούν για μουσική. Είναι ανέμελοι, χαρωποί, χωρίς έννοιες και σκοτούρες. Τους αρέσουν οι Μπιτλς και ακούνε ροκ ελληνικά συγκροτήματα, όπως οι Φόρμινξ. Εκεί εμφανίζεται κι ένας καινούργιος ροκάς, ο Φώτης, χαϊδευτικά Spy. Μολονότι δεν έχουν επαρκείς γνώσεις μουσικής, θέλουν να φτιάξουν μια ροκ μπάντα και να παίζουν σε δημόσιους χώρους. Την ονομάζουν Athens Pistols και καταφέρνουν να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους, ενώ μελετούν για την εισαγωγή τους σε ανώτατες σχολές. Και βέβαια τους απασχολούν τα θέματα γυναίκα, έρωτας και σεξ. Στο τέλος, όπως όλα τα ωραία πράγματα στη ζωή, η ανεμελιά τελειώνει και τα ποικίλα προβλήματα που συσσωρεύονται οδηγούν στη διάλυση της παρέας.
Κατορθώνει να γοητεύσει τον αναγνώστη με τη δράση, τις ανησυχίες, τους προβληματισμούς και τις απογοητεύσεις των ηρώων του, οι οποίοι βιώνουν σπάνιες στιγμές καλλιτεχνικών και πολιτικών εντάσεων.
Δεν είναι μόνο η ευρύτερη περιοχή του Παγκρατίου (το Άλσος, η πλατεία Βαρνάβα, το Χίλτον, το Παναθηναϊκό Στάδιο, το Πρώτο Νεκροταφείο), που περνάει στην αφήγηση. Περνάει και το κέντρο της Αθήνας, η πλατεία Βικτωρίας (όπου το «Κύτταρο» με τον Διονύση Σαββόπουλο), το Πολυτεχνείο στην οδό Πατησίων (με την εξέγερση των φοιτητών κατά της Χούντας τον Νοέμβριο του 1973), η πλατεία Συντάγματος (ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία και Υπουργείο Παιδείας στην οδό Μητροπόλεως), η Πλάκα (ένας οίκος ανοχής στην οδό Νίκης), το Μοναστηράκι (παλαιοπωλεία στην οδό Πανδρόσου), η οδός Σταδίου (η έδρα δισκογραφικής εταιρείας), η λεωφόρος Αλεξάνδρας και το γήπεδο του Παναθηναϊκού (γίνονταν αγώνες κατς).
Υπάρχουν, βεβαίως, και αναφορές στον Μαρξ, στην επανάσταση, στην ΚΝΕ (που δεν κατονομάζεται, αλλά είναι πανταχού παρούσα στη νεολαία εκείνης της γενιάς), στο ΚΚΕ (καταγράφεται ως «το Κόμμα»).
Ο Γιάννης Μπασκόζος με τη λιτή του αφήγηση κατορθώνει να γοητεύσει τον αναγνώστη με τη δράση, τις ανησυχίες, τους προβληματισμούς και τις απογοητεύσεις των ηρώων του, οι οποίοι βιώνουν σπάνιες στιγμές καλλιτεχνικών και πολιτικών εντάσεων την εποχή της δικτατορίας, στιγμές που οι σημερινοί νέοι δεν έχουν την ευκαιρία να ζήσουν. Βιώνουν τις αλλαγές στην κοινωνία, στην τέχνη και στην πορεία της χώρας και σίγουρα σήμερα ως ενήλικες νοσταλγούν την αθωότητα της νεανικής τους ηλικίας.
Σε μια σημείωση στο τέλος του βιβλίου ο συγγραφέας μάς ενημερώνει πως τα πρόσωπα της νουβέλας είναι όλα φανταστικά και κάθε ομοιότητα πρέπει να αποδοθεί σε σύμπτωση. Όμως, πέρα από τα ονόματα του αφηγήματος, τα στέκια, τα οράματα, τα ιστορικά στοιχεία και πολλά από όσα βίωσαν οι ήρωες είναι αληθινά. Και ασφαλώς αυτό που προέχει είναι η συγκεκριμένη εποχή, που μπορούμε πλέον να τη βρούμε μόνο σε αναμνήσεις, γραπτές και προφορικές. Στη νουβέλα του Γιάννη Μπασκόζου η αποτύπωσή της είναι συγκινητική και λογοτεχνικά άψογη.
Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών
Γιάννης Ν. Μπασκόζος
Μεταίχμιο
σ. 168
ISBN: 978-618-03-3607-8
Τιμή: 13,30€
